The Hindu

చైనాలో వర్షం కురిస్తే ఇక్కడ గొడుగు పడతారని భారత కమ్యూనిస్టుల గురించి ఒక సామెత లాంటి జోక్ ప్రచారంలో ఉండేది. చైనాలో సోషలిజానికి చరమగీతం పాడిన తర్వాత ఆ సామెత (లాంటి జోక్) ఇప్పుడు పెద్దగా ప్రచారంలో లేకుండా పోయింది. ఐతే 1992 నుండి అమలవుతున్న నూతన ఆర్ధిక విధానాల పుణ్యాన ఈ సామెతను మార్చి చెప్పుకోవాల్సిన అగత్యం ఎప్పుడో వచ్చింది. ‘అమెరికాలో మంచు కురిస్తే భారత ప్రజలు వణికిపోవాలి’ అని.

అయితే చైనాలో వర్షం కురిస్తే గొడుగు పట్టింది (ఒకవేళ పట్టారే అనుకుంటే) కమ్యూనిస్టులు మాత్రమే. అది కూడా సాధారణ శ్రామిక ప్రజలకు మేలు చేకూర్చే కమ్యూనిస్టు సిద్ధాంతం పై గౌరవంతో మాత్రమే. ఇందులో శ్రమ పట్ల గౌరవం, ప్రజల బాగోగుల పట్ల నిబద్ధత, ప్రజల భవిష్యత్తును గురించిన సుందరమైన కలలు కనిపిస్తాయి. కానీ అమెరికా, తదితర పశ్చిమ దేశాల్లో కాసింత ఆర్ధిక జలుబు చేసినా భారత ప్రజలంతా ఏకధాటిగా సంవత్సరాల తరబడి తుమ్మాల్సిన పరిస్ధితి. ఆ తుమ్ముడులో హరీమంటున్న ప్రాణాలు, దిగజారుతున్న జీవన ప్రమాణాలు, మూసివేయబడుతున్న కంపెనీలు, తరలిపోతున్న దేశ వనరులు… ఎన్నో!

అమెరికా ఫెడరల్ రిజర్వ్ బ్యాంకు అధిపతి బెన్ బెర్నాంక్ గురువారం ఒక చిన్న ప్రకటన చేశాడు. ఫెడరల్ రిజర్వ్ అమలు చేస్తున్న భారీ స్టిములస్ ప్రోగ్రామ్ ని ఈ సంవత్సరంతో ముగిస్తారన్నది ఆయన ప్రకటన సారాంశం. ఈ ఒక్క ప్రకటనతో ప్రపంచ ద్రవ్య మార్కెట్లలో (financial markets) ఒక పెద్ద సునామీయే విరుచుకుపడింది. భారత దేశంతో పాటు అనేక దేశాల్లో స్టాక్ మార్కెట్లు కుప్పకూలిపోగా, వివిధ సరుకులు (కమోడిటీస్) ధరలు, కరెన్సీల రేట్లు భారీగా పతనం అయ్యాయి. మన రూపాయి ధరే  చరిత్రలో ఎన్నడూ లేనంతగా 127 పైసలు పడిపోయింది. నిన్న (20/06/2013) ట్రేడింగ్ ముగిసేనాటికి రూపాయి విలువ: డాలర్ కి రు 59.58 పై.లు. గత నెలనుండి పతన దిశలో ఉన్న రూపాయి బెర్నాంక్ ప్రకటన ధాటికి మరింతగా బలహీనపడింది.

From The Hindu

స్టాక్ మార్కెట్ల సంగతి చెప్పనే అవసరం లేదు. బోంబే స్టాక్ ఎక్చేంజీ సూచి బి.ఎస్.ఇ సెన్సెక్స్ ఏకంగా 526.41 పాయింట్లు (2.74 శాతం) పడిపోయింది. 2008 నాటి ప్రపంచ ఆర్ధిక సంక్షోభం రోజుల్లో మాత్రమే ఈ స్ధాయిలో స్టాక్ సూచి పతనం అయింది. ఇటీవలే మళ్ళీ 20,000 పాయింట్ల మార్కును సెన్సెక్స్ దాటిందని ఉత్సాహపరులు సంబరపడ్డారు. ఆ తర్వాత రోజుల్లోనే పతనం అవుతూ వచ్చిన సెన్సెక్స్ నిన్నటి బెర్నాంక్ దెబ్బకి మునిగి 18719 పాయింట్ల దగ్గర తేలింది. నేషనల్ స్టాక్ ఎక్చేంజీ సూచీ ఎన్.ఎస్.ఇ నిఫ్టీ ది కూడా అదే పరిస్ధితి. 166 పాయింట్లు (2.86 శాతం) నష్టపోయి 5656 వద్ద ముగిసింది.

ఇంతా చేసి బెన్ బెర్నాంక్ తాము ఇస్తున్న స్టిములస్ ను పూర్తిగా ఉపసంహరించుకుంటున్నట్లు గానీ, లేదా తక్షణమే ఉపసంహరించుకుంటున్నట్లు గానీ ప్రకటించలేదు. క్యూ.ఇ-3 (Quantitative Easing 3) ని వచ్చే సంవత్సరం (2014) మధ్య నుండి క్రమంగా ‘మోడరేట్ చేస్తామని’ మాత్రమే ఆయన తెలిపారు. క్యూ.ఇ-3 కింద తాము ప్రతి నెలా సాగిస్తున్న 85 బిలియన్ డాలర్ల సావరిన్ బాండ్ల కొనుగోలు కొనసాగిస్తామని ఆయన స్పష్టంగా చెప్పారు కూడా. కానీ ఆస్తుల కొనుగోలు కార్యక్రమం (asset-purchase programme – రియల్ ఆస్తుల ధరలు పడిపోకుండా తానే కొనుగోలు చేయడం ద్వారా నిలిపి ఉంచడం) 2013 చివరికి క్రమంగా తగ్గిస్తామని, 2014 మధ్య కాలానికి ముగింపు పలుకుతామని ఆయన చెప్పారు. అది కూడా అమెరికా ఆర్ధిక వ్యవస్ధ వృద్ధి ‘ఇప్పటిలా కొనసాగితే’ అని ఆయన రైడర్ విధించారు. ఈ మాత్రానికే ఐరోపా, ఆసియా మార్కెట్లు అతలాకుతలం అయ్యాయి.

ఇక్కడ గమనించవలసింది అమెరికా స్టిములస్ కార్యక్రమం పైన ప్రపంచం ఎంతగా ఆధారపడి ఉందా అని. ప్రస్తుతం అమెరికా స్టిములస్ లో ప్రధాన కార్యక్రమం ప్రతి నెలా 85 బిలియన్ డాలర్ల మేర సావరిన్ బాండ్లను కొనుగోలు చేయడం. సాధారణంగా అమెరికా ట్రెజరీ ఈ సార్వభౌమ ఋణ పత్రాలను (sovereign debt bonds) వేలం వేసి రుణాలు సేకరిస్తుంది. ఒకసారి వేలం వేశాక వాటిని కొనుగోలు చేసినవారు సెకండరీ మార్కెట్ లో వివిధ సందర్భాల్లో అమ్మకానికి పెట్టి సొమ్ము చేసుకుంటారు. ఇలా సెకండరీ, ధర్డ్…. మార్కెట్లలో అధిక వడ్డీని డిమాండ్ చేసే పరిస్ధితి ఏర్పడితే తదుపరి జరిగే ఋణ పత్రాల వేలం ప్రమాదంలో పడుతుంది. అంటే అమెరికాకి మార్కెట్లో అప్పు పుట్టని పరిస్ధితి ఏర్పడుతుంది. ఆ పరిస్ధితి రాకుండా ఉండడానికి మార్కెట్లో అమ్మకానికి వచ్చే సార్వభౌమ ఋణ పత్రాలను ఫెడరల్ రిజర్వ్, నెలకి 85 బిలియన్ల మేరకు తానే కొనుగోలు చేస్తోంది. తద్వారా ఋణ పత్రాలకు కృత్రిమ డిమాండ్ ను సృష్టిస్తోంది.

ఈ ఋణ పత్రాల కొనుగోలును ఫెడరల్ రిజర్వ్ ఆపేస్తుందేమో అని ప్రపంచ వ్యాపితంగా విస్తరించి ఉన్న ద్రవ్య మార్కెట్లకు దడ పట్టుకుంది. దానికి కారణం ప్రపంచ మార్కెట్లలో ద్రవ్యత (లిక్విడిటీ) అందిస్తున్నది ప్రధానంగా ఇదే. లిక్విడిటీ అంటే స్ధూలంగా ద్రవ్య సరఫరా. ఆస్తులు, కమోడీటీల అమ్మకాలు, కొనుగోళ్లలో లిక్విడిటీ ముఖ్యపాత్ర పోషిస్తుంది. ఒక ఆస్తి యొక్క లిక్విడిటీ ఏ మేరకు ఉంటుంది అన్న విషయంపై (సదరు ఆస్తిని ఎంత త్వరగా సొమ్ము చేసుకోగలం అన్నది) ఆధారపడి వాటిపై మార్కెట్ కాన్ఫిడెన్స్ ఉంటుంది. ఇది ఉండాలంటే మొదట మార్కెట్లో ద్రవ్య సరఫరా ఉండాలి. ఆర్ధిక సంక్షోభం వలన ద్రవ్య సరఫరా బిగదీసుకుని ‘క్రెడిట్ క్రంచ్’ పరిస్ధితులు ఇంకా కొనసాగుతున్నందునే ఫెడరల్ రిజర్వ్ అందజేస్తున్న లిక్విడిటీ పైన ప్రపంచ మార్కెట్లు ఆధారపడి ఉన్నాయి. డాలర్ ఇంకా ప్రధాన అంతర్జాతీయ కరెన్సీగా చలామణీలో ఉండడం కూడా దీనికి కారణంగా ఉన్నది.

ఫెడ్ చైర్మన్ బెన్ బెర్నాంక్

బెర్నాంక్ ప్రకటన తర్వాత అసహనంగా మారిన వారిలో ఎఫ్.ఐ.ఐ (Foreign Inistitutional Investments) లు కూడా ఉన్నాయి. వీటిని ఆకర్షించడానికి భారత ప్రభుత్వం తెగ తంటాలు పడుతోంది. భారత సార్వభౌమ ఋణ పత్రాలను కూడా వీరు కొనుగోలు చేయగలిగే విధంగా ఇటీవలే ఆర్ధిక మంత్రి చిదంబరం నిబంధనలను సడలించారు. సరళీకరణ విధాన చర్యల్లో ఇదొకటి. సార్వభౌమ ఋణ పత్రాల్లో ఎఫ్.ఐ.ఐ ల ప్రవేశంపై పరిమితులు విధించామని మంత్రి చెబుతున్నా, ఆ పరిమితులను ఎత్తివేయడం ఇప్పుడు చిటికెలో పని. (సార్వభౌమ ఋణ పత్రాలు అంటే ఏమిటో ఆ పేరే చెబుతోంది. ఇవి దేశ ఆర్ధిక సార్వభౌమత్వాన్ని పరుల పాలు కాకుండా నియంత్రించేవి. ఎఫ్.ఐ.ఐ అంటేనే హాట్ మనీ. అంటే చెప్పా పెట్టకుండా లాభాలు వచ్చేచోటికి వెళ్లిపోతుంది. వాటిపై ప్రభుత్వాలకు నియంత్రణ ఉండదు. అలాంటి వాటికి కూడా సార్వభౌమ ఋణ పత్రాలు అప్పజెప్పడం అంటే దేశ ఋణ పరిస్ధితిని, తద్వారా ఆర్ధిక వ్యవస్ధను చేజేతులా అస్ధిరం పాలు చేయడమే.) బెర్నాంక్ ప్రకటన వలన ఎఫ్.ఐ.ఐ లు పెద్ద ఎత్తున స్టాక్ మార్కెట్ల నుండి వెళ్లిపోయాయి. స్టాక్ మార్కెట్లు పడిపోవడానికి అది మూల కారణం. ఎఫ్.ఐ.ఐలను ఆకర్షించే పనిలో ఉన్న భారత ఆర్ధిక మంత్రికి బెర్నాంక్ ప్రకటన ఒక విధంగా ఆశనిపాతం.

ఎఫ్.ఐ.ఐలు ఎక్కడికి వెళ్ళాయి? ఈ ప్రశ్నకు సమాధానం: సురక్షితమైన చోటికి. తక్షణ, అధిక లాభాల కోసం నిరంతరం వేట కొనసాగించే ఎఫ్.ఐ.ఐలు, ఆర్ధిక ప్రమాద పరిస్ధితుల్లో తన విలువ పడిపోకుండా ఉండే తావుకు వెళ్తాయి. భారత స్టాక్ లను అమ్మేయడమే కాక, డాలర్ అంతర్జాతీయ కరెన్సీ కనుక ఎఫ్.ఐ.ఐలు రూపాయలు అమ్మేసి డాలర్లను కొనుగోలు చేశాయి. దానితో డాలర్ విలువ పెరిగి రూపాయి విలువ అమాంతం పడిపోయింది. ఇదే విధంగా ఇతర స్ధానిక కరెన్సీలకు కూడా జరిగింది. కరెన్సీలతో పాటు బంగారం, వెండి తదితర విలువైన లోహాల ధరలు కూడా పడిపోయాయి.

(ఇటీవల కాలంలో బంగారం విలువ పడిపోవడం వెనుక ఫెడరల్ రిజర్వ్ చేసిన కుట్ర దాగి ఉంది. డాలర్ విలువను పెంచుకోడానికి, తద్వారా అంతర్జాతీయ మార్కెట్ లో డాలర్ విశ్వసనీయతను కాపాడుకోవడానికీ బెన్ బెర్నాంక్ బంగారం ధరను షార్ట్ చేస్తూ వచ్చారని అమెరికా మాజీ అధ్యక్షులు రీగన్ వద్ద అసిస్టెంట్ ట్రెజరీ సెక్రటరీగా పని చేసిన పాల్ క్రెగ్ రాబర్ట్ గత ఫిబ్రవరి నెలలో వెల్లడించిన సంగతి ఈ సందర్భంగా గుర్తుకు తెచ్చుకోవచ్చు.)

ప్రపంచ మార్కెట్లలో లిక్విడిటీని తగ్గించే ఏ చిన్న చర్య అయినా ఎఫ్.ఐ.ఐల కదలికలను ప్రభావితం చేస్తుంది. అందులో భాగంగానే బెర్నాంక్ ప్రకటన భారత స్టాక్ మార్కెట్ల పైనా, రూపాయి విలువ పైనా, బంగారం ధరలపైనా ప్రభావం చూపింది. కరెంటు ఖాతా లోటు తగ్గించుకోడానికి అని చెప్పి ఎఫ్.ఐ.ఐ లకు మన విత్త మంత్రి ఎర్ర తివాచీ పరిచారు. డాలర్ ను బలపరుచుకునే కృషిలో ఉన్న బెర్నాంక్ చర్యల వలన ఈ ఎర్ర తివాచీ కాస్తా నలుపు రంగు సంతరించుకుంటోంది. కరెంటు ఖాతా లోటు పెరిగినా రూపాయి విలువకు ప్రమాదమే. ఇవన్నీ పరస్పరం సంబంధం కలిగిన పరిణామాలు. ఒకే చర్యకు వివిధ ముఖాల్లో వచ్చే ప్రతిస్పందనలు. అంతిమంగా భారత ఆర్ధిక వ్యవస్ధకు గాయాలు. ఫెడరల్ రిజర్వ్ ఛైర్మన్ కుర్చీలో కూర్చొని ఉన్న బెన్ బెర్నాంక్ మాటలు ఈ విధంగా ముత్యాలు కాదు, బంగారం బిస్కెట్లుగా రాలిపడతాయన్నమాట! ఆ బిస్కెట్ల కింద పడి రూపాయి నోటు చితికి చీరిపోవడమే మనకు వస్తున్న అనుభవం!