అమెరికా క్రెడిట్ రేటింగ్ ప్రభావం నుండి తేరుకుని మంగళవారం అమెరికా, యూరప్ దేశాల స్టాక్ మార్కెట్లు లాభాలు చవి చూశాయి. కాని ఆ ఆనందం బుధవారానికి అవిరైపోయింది. యూరోజోన్‌లో రెండవ శక్తివంతమైన ఆర్ధిక వ్యవస్ధ కలిగి ఉన్న ఫ్రాన్సు కూడా యూరప్ అప్పు సంక్షొభం బారిన పడనుందని అనుమానాలు బలంగా వ్యాపించాయి. దానితో యూరప్, అమెరికా ల షేర్ మార్కెట్లు పెద్ద ఎత్తున అమ్మకాలకు గురైనాయి. రుణ సంక్షోభం దరిమిలా ఫ్రాన్సు క్రెడిట్ రేటింగ్ కూడా తగ్గిపోతుందన్న భయాలు వ్యాపించాయి. ఫ్రాన్సు యూరోజోన్ లోనే కాకుండా, యూరప్ లోనూ, ప్రపంచంలోనూ అత్యంత శక్తివంతమైన దేశాలలో ఒకటి. ఆఫ్రికా పలు దేశాలను నయా వలసలుగా మార్చుకున్న ఫ్రాన్సు క్రెడిట్ రేటింగ్ తగ్గడం అంటే అమెరికా క్రెడిట్ రేటింగ్ తగ్గుదల ప్రభావం తర్వాత అంత ప్రభావం ప్రపంచ మార్కెట్లపై పడుతుంది.

బుధవారం ప్రారంభంలో యూరోపియన్ షేర్లు లాభాలతోనే ప్రారంభమయ్యాయి. అమెరికా ప్రభావం వలన కలిగిన నష్టాలను కొంత పూడ్చుకున్నాయి. కాని అమెరికా తర్వాత క్రెడిట్ రేటింగ్ తగ్గిపోయే తదుపరి దేశం ఫ్రాన్సు అని నివేదికలు వెలువడడంతో స్టాక్ మార్కెట్లు భారీగా నష్టపోయాయి. ఉదయం సాధించిన లాభాలను అధిగమిస్తూ దాదాపు 5 శాతం వరకూ మార్కెట్లు పతనం అయ్యాయి. ప్రధానంగా బ్యాంకింగ్ సూచిలు తీవ్రంగా నష్టపోయి ఇతర షేర్లను గూడా కిందికి లాగాయి.

ప్రపంచ ఆర్ధిక వ్యవస్ధ ఇప్పుడు జంట రుణ సంక్షోభాల ముంగిట ఉంది. ఒకటి యూరప్ రుణ సంక్షోభం కాగా, మరొకటి అమెరికా రుణ సంక్షోభం. ఇవి రెండూ పెట్టుబడిదారీ వ్యవస్ధ అందించే సుఖభోగాలకు కాణాచిగా పేరెన్నిక గన్న అభివృద్ధి చెందిన దేశాలే. అయినా సంక్షోభాలకు వీరి వద్ద పరిష్కారాలు లేవు. సంక్షోభాలు సంభవించినపుడు కార్మిక వర్గంపై మరింతగా దోపిడీ తీవ్రత పెంచడమే తప్ప తమవైపు నుండి ఏ పరిష్కారం చూపలేని పెట్టుబడిదారీ వ్యవస్ధ గుప్పెట్లొ యూరప్, అమెరికాలు ఉన్నాయి. జంట రుణ సంక్షోభాలు ప్రపంచాన్ని మరోసారి “ది గ్రేట్ రిసెషన్” వైపుకి తీసుకెళ్తాయని ఇన్‌వెస్టర్లు భావిస్తున్నారు. లేమాన్ బ్రదర్స్ దివాలా తీసిన నాటి పరిస్ధితులు ఏర్పడతాయని వారు భయాందోళనలకు గురయ్యారు.

షేర్లలో పెట్టుబడులు ఉంటాయో, ఊడతాయో అన్న భయాలతో షేర్లు అమ్మేసి ఇన్‌వెస్టర్లు బంగారం కొనేస్తున్నారు. బంగారంలో పెట్టుబడులు సురక్షితంగా ఉంటాయన్న భరోసాతో వారు షేర్లనుండి పెట్టుబడులు ఉపసంహరించి బంగారంలో పెడుతున్నారు. దానితో షేర్ మార్కెట్లు పతనమవుతుండగా, బంగారం ధరలు మిన్నంటుతున్నాయి. యూరో కరెన్సీ విలువ రెండు అమెరికన్ సెంట్ల మేరకు పడిపోయింది. అమెరికా ఫెడరల్ రిజర్వ్ అధినేత బెర్నాంక్ తమ వడ్డీ రేటుని 2013 వరకూ లేదని ప్రకటించడంతో జర్మనీ షేర్ల సూచి డి.ఎ.ఎక్స్ ప్రారంభంలో లాభపడింది. స్పెయిన్, ఇటలీలతో పాటు ఇతర సంక్షుభిత దేశాల బాండ్లను యూరోపియన్ సెంట్రల్ బ్యాంకు కొనుగోలు చేయడం వలన కూడా షేర్ల సూచి ప్రారంభంలో లాభపడింది.

మధ్యాహ్నానికల్లా ఫ్రాన్సు క్రెడిట్ రేటింగ్ తగ్గనున్నదన్న సమాచారం వెల్లడయ్యింది. టాప్ రేటింగ్ AAA కోల్పోయిన అమెరికా, న్యూజీలాండ్, బెల్జియం దేశాల సరసన ఫ్రాన్సు చేరుతుందని వార్తలు వ్యాపించాయి. దానితో జర్మనీ సూచి డి.ఎ.ఎక్స్ 5.13 శాతం నష్టపోయి 5613.42 పాయింట్ల వద్ద క్లోజయ్యింది. బ్రిటన్ సూచి ‘ఎఫ్.టి.ఎస్.ఇ 100’ 3.1 శాతం నష్టపోయి 5007.16  వద్ద క్లోజయ్యింది. స్పెయిన్ సూచి ‘ఇడెక్స్-35’ 5.49 శాతం పతనమై 7966 వద్ద క్లోజయ్యింది. ఇటలీ సూచి ‘ఎఫ్.టి.ఎస్.ఇ ఎం.ఐ.బి’ 6.7 శాతం నష్టపోయింది.

ఫ్రాన్సు ప్రభుత్వం ఇతర దేశాల లాగానే తమ క్రెడిట్ రేటింగ్ తగ్గుతుందని చెప్పడం పూర్తిగా ఊహాగానాలే నని తెలిపింది. ఐతే ఫ్రాన్సు అధ్యక్షుడు నికొలస్ సర్కోజీ సెలవుల్ని రద్దు చేసుకుని పారిస్‌లొ అత్యవసర కేబినెట్ మీటింగ్ ఏర్పాటు చేయడం తోనే అసలు పరిస్ధితి వెల్లడవుతోంది. మీటింగ్ తర్వాత సర్కోజి, తమ ప్రభుత్వం బడ్జెట్ లోటు తగ్గించడానికి అన్ని చర్యలనూ తీసుకుంటోందనీ, ఆగస్ఠు 24 తేదీన తాజాగా పొదుపు చర్యల బిల్లుని ప్రతిపాదిస్తామని ప్రకటించాడు. అయినప్పటికీ ఫ్రాన్సు షేర్ల సూచి సి.ఎ.సి 5.5 శాతం పడిపోయి 3331 వద్ద క్లోజయ్యింది. ఫ్రాన్సు, ఇటలీల బ్యాంకులు పతనానికి నాయకత్వం వహించాయి. ఫ్రాన్సులో రెండవ పెద్ద బ్యాంకు ‘సొసైటె జనరల్’ షేరు, ఘోరంగా 22.5 శాతం పడిపోగా, బి.ఎన్.పి పరిబాస్ బ్యాంక్ షేరు 14 శాతం పడిపోయింది.

ఫ్రాన్సు జులై 21 న కుదిరిన యూరోపియన్ ఒప్పందం మేరకు రుణాలన్నీ రద్దు చేస్తుందన్న భయం మదుపుదారులలో వ్యాపించింది. గ్రీసు దేశ రుణాలను రీ షేడ్యూల్ (రీ స్ట్రక్చర్) చేయడం వలన సొసైటె జనరల్ బ్యాంకు 534 మిలియన్ యూరోల మేరకు నష్టపోనున్నది.

సంక్షోభాలు సంభవించినపుడు పామరుల లెక్కన నోటి కొచ్చిన కారణాలు పరిష్కారాలు చెప్పడం తప్ప పెట్టుబడిదారీ సంక్షోభాలు రాకుండా ఉండడానికి ఫలనా చెయ్యాలి అని ఒక్కడంటే ఒక్క ఆర్ధిక సిద్ధాంతకారుడు కూడా చెప్పలేదు. చెప్పలేరు కూడా. ఎందుకంటే సంక్షోభాలు పెట్టుబడిదారీ వ్యవస్ధల లక్షణాలు. అవి పుట్టుకతోనే వైరుధ్యాలమయం. విపరీతమైన ఆదాయాల అంతరాలు వాటి సొంతం. అత్యాధునిక సాంకేతిక పరిజ్ఞానం అందించే సకల సుఖ భోగాలు ఒకవైపూ, రోజుల తరబడి తిండికి లేక పస్తులుండే కోట్లాది శ్రమజీవుల బాధల గాధలు మరోవైపు చాలా సహజంగా కనిపించే వ్యవస్ధ పెట్టుబడిదారీ వ్యవస్ధ. లాభాపేక్షతో కరుడు కట్టిన పెట్టుబడిదారుడు కరువు, దుర్భిక్షాలను సృష్టిస్తాడే కానీ మానవత్వాన్ని దరిచేయనీయడు.